İlk durağımız,1992-1995 yılları arasında yaşanan hazin savaşın şehitleri ve Aliya  Izetbegoviç’in anıt mezarının bulunduğu şehitlik. Savaş şehitlerine Fatiha okuyup rehberimizden Bosna Hersek’in ilk Cumhurbaşkanı Aliya Izetbegoviç ve hayatı hakkında bilgi alıyoruz. Ardından Osmanlı döneminden kalmayı başarabilmiş Arnavut kaldırımlı Boşnak – Türk mahallesinden geçerek Başçarşı yaya turumuza başlıyoruz. Turumuz esnasında göreceğimiz yerler:

18. Yüzyıl Boşnak mimarisi ile yapılmış Sebil…

 

• Osmanlı döneminden kalmayı başaran tek aktif zanaat sokağı “Bakırcılar Sokak”…
• Çarşı Camii…
• Moriça Han ve içerisinde bulunan Genç Müslümanlar Teşkilatı lokali ‘’Mladi Muslimani ‘’…
• Kanuni Sultan Süleyman’ın halasının oğlu Gazi Hüsrev Bey’in inşa ettirdiği Camii ve Türbesi…
• Saat Kule…

• Kurşunlu Medrese…
• Gazi Hüsrev Bey Müzesi ve Kütüphanesi…
• Avrupa’nın ilk umumi tuvaleti…
• 1. Dünya Savaşı’nın çıktığı yer olarak bilinen Latin Köprüsü…
• Fatih Sultan Mehmet adına yaptırılan Hünkar Camii…
• At Meydanı –…
• Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından yaptırılan Bakır Baba Camii…
• Ortodoks Kilisesi…
• Aliya Izetbegoviç Parkı ve parkta sürekli satranç oynayan Saraybosnalı emekliler…
• Ferhadiye Camii…
• Ferhadiye Caddesi (Saraybosna’nın İstiklal Caddesi) …
• Musevi Sinagogu…
• Katolik Katedral – İsa’nın Kalbi…
• Saraybosna Gülleri (Savaş zamanı bir bomba ile besden fazla kişinin hayatını kaybettiği noktalar)…

• Fırın yeri katliamının yapıldığı nokta…
• 6 Nisan 1945’te Yugoslav ordusu tarafından Almanların işgalindeki Saraybosna’nın kurtarılışı anısına yakılan sönmeyen ateş…
• 5 Şubat 1994’te “Pazar Yeri Katliamı” olarak anılan ve 68 kişinin hayatını kaybettiği Markale Semt Pazarı…
• Avusturya – Macaristan döneminde Hükumet Konağı (Belediye Binası) olarak yaptırılan ve savaş dönemi yakılarak birçok el yazması eserin kül olmasına neden olan Vjecnica (Viyeçnitsa) kütüphanesi…

Yaya turumuzun ardından öğle yemeğimizi saç altında pişirilen Boşnak böreği ile almak üzere börekçiye gidiyoruz. Yemeğin ardından serbest zaman. Daha sonra rehberimizin belirleyeceği saatte buluşarak otelimize hareket ediyoruz. Otelde 1 saat kadar dinlendikten sonra tekrar Başçarşı’ya hareket ediyoruz. Akşam yemeğimizi Başçarşı’da bulunan yerel restoranımızda meşhur Boşnak köftesi ‘’Çevapi ‘’ ile alıyoruz. Serbest zamanın ardından rehberimizin belirleyeceği saatte konaklamak üzere otelimize hareket.

 

2.GÜN: SARAYBOSNA – KONJIC – JABLANICA – MOSTAR – BLAGAJ – POCİTELİ – SARAYBOSNA 
Otelimizde alacağımız kahvaltımızın ardından saat 07:30’de Hersek bölgesinin en büyük ve güzel şehri olan Mostar şehri turunu yapmak üzere otelimizden ayrılıyoruz. Yolumuz üzerinde bulunan küçük beldelerin içinden geçerek ilk durağımız olan Konjic (Konyits, Saraybosna – Konyits 50 km) şehrine varıyoruz. Neretva Nehri kenarına kurulmış 24 bin nüfuslu bu küçük şehirde 2. Dünya Savaşı’nda naziler tarafından kısmı olarak yıkılmış tadilatı TC Karayollarının katkıları ile TİKA tarafından yapılmış 1682 Sultan 4. Mehmet han Köprüsü, Kırık Minareli Camii, aslına uygun restore edilmiş Mini Çarşı göreceğimiz yerler arasındadır. Fotoğraf molamızın ardından yolculuğumuza devam ediyoruz. Neretva nehri kıyısında kısa bir mola verıyoruz,bosnak kahvesi ve Turk cayı ikramımızdır.
İkinci durağımız, Yugoslavya’nın kurucusu Josip Broz Tito’nun mareşal unvanını aldığı savaşın yapıldığı şehir olan Jablanica.

 

(Yablanitsa, Konyits – Yablanitsa 23 km§K) Aynı zamanda kuzu çevirmesi ile meşhur olan bu şehirde 1943 yılında Tito’nun Alman Nazilere karşı verdiği mücadele sonucu yıktığı köprü ve olayın cereyan ettiği bölgeyi görüyoruz. Ardından Poçitelj’e doğru yola çıkıyoruz.
Poçitelj (Poçitely, Jablanica – Poçitely 76 km) aslına uygun olarak restore edilmiş tipik bir Türk köyüdür. Hırvatistan sınırına 15 kilometre mesafede bulunan ve 1.Stephan (stefan) Tvrtko döneminden beri (1383) ayakta durmayı başarabilmiş bu köyde göreceğimiz yerler:
– Nöbet kulesine tırmanış ve muhteşem manzara seyri ( dileyen misafirler )
– Savaş zamanı Hırvat milisler tarafından kısmı olarak yıkılmıs ve TİKA tarafında tekrar onarılarak hizmete girmiş Haci Ali aga camisi
– Hamam
– Mevsimine göre bölgede yetişen meyvelerin satıldığı reyonlar
-Şişman İbrahim paşa medresesi

Ardından Buna nehri kaynağına 5 asır önce kurulmuş Alperenler Tekkesi’ne hareket ediyoruz(Blagaj tekkesi, Poçitely – Blagay tekkesi 24 km).Kaynağına henüz ulaşılamamış ve saniyede 43.000 litreye kadar su çıkan Buna nehrine nazır yerel restoranımızda alabalık menümüz ile öğle yemeğimizi alıyoruz. Ardından Sarı Saltuk Tekkesi olarak da bilinen tekkeyi ziyaret ediyoruz. Tekke içinde yer alan Ali Paşa ve Sarı Saltuk türbelerini ziyaret ediyor ve tipik Anadolu evi şeklinde inşa edilmiş iki katlı bu evde bayanlar mescidi, meydan odası, erkekler için mescit ve zikir odası, hamamcık , halvethane ve mutfakolarak kullanılan odayı görüyoruz. Tekkenin kurucusu Balkanlarda 12 tekke kurmus olan Sarı Saltuk han Hz. Kabrini ziyaret ediyoruz. Dileyen misafirlerimiz bu essız kaynaktan su icebilir,yerel halkın kucuk tezgahlarının bulundugu bolgede alısverıs ıcın serbest zaman ;
Daha sonra günün son durağı olan Mostar şehrine hareket ediyoruz. (Blagay – Mostar 12 km) Yolumuzun üzerinde Mostar Havalimanı’nı ve Yugoslavya zamanında havalimanı karşısına yapılan ve uçaklar için sığınak olarak kullanılan askerî alanı görüyoruz. Bu alan, havalimanının hemen karşısındaki tepeciğin içi oyularak uçakların saklanması için hazırlanmıştır. Mostar’a varışımızla birlikte yaya olarak turumuza başlıyoruz. Turumuz esnasında görülecek yerler:

• Nasuh aga camisi ve avlusundaki mezarlık. Bu mezarlığın bir özelliği de savaş esnasında Müslüman Boşnaklar ile birlikte omuz omuza çarpışan Hırvat ve Sırp Mostarlıların da metfun bulunmasıdır.
• Bölgeye özel nehirden toplanan taşlarla işlenmiş kaldırımlı Mostar çarşısı
• Koski Mehmet Paşa Camii. Bu cami, köprünün en güzel fotoğrafının çekildiği camidir.
• Türkiye Cumhuriyeti Mostar Başkonsolosluğu…
• Mostar Köprüsü (1566 yılında Mimar Sinan’ın öğrencisi Mimar Hayruddin tarafından yapılan ve 1993’te yıkılan ancak 2004 yılında tekrar restore edilen tek kemerli köprüdür.)
• Tara Kulesi(Toprak) ve Herzegusa (Hersekli) (Bu kuleler, zamanında köprü güvenliğini sağlayan ekiplere mahsusken günümüzde müze olarak hizmet vermektedir.)
• Kriva Cuprija (Eğri Köprü)
• Tabakhane Camii ve Hamamı (Zamanında deri işiyle uğraşan eşrafın diğer camilerdeki cemaate koku olarak rahatsızlık vermemesi adına kendilerine özel yaptırdıkları ve altından sular akan camidir.)

Mostar’da alışveriş ve şehrin tadını çıkarmak için serbest zaman. Daha sonra rehberimizin belirleyeceği saatte buluşup Saraybosna’ya doğru yola çıkıyoruz. Yolumuzun üzerinde bulunan Jablanica kasabasında meşhur kuzu çevirmecilerde akşam yemeğimizi kuzu çevirme menüsü olarak alıyoruz. Ardından Saraybosna’ya hareket… Varışımızla birlikte konaklama otelimizde…

 

3. GÜN: SARAYBOSNA – TRAVNİK – AHMICI – SARAYBOSNA  

Otelimizde alacağımız kahvaltımızın ardından saat 09:00’da “Vezirler Şehri” olarak bilinen ve orta Bosna’da yer alan Travnik şehrine hareket. Yol boyunca Karadeniz’i andıran yemyeşil dağların arasından ve yine yol boyunca bizlere eşlik eden Bosna nehri kıyısından yapacağımız yolculuğun ardından Travnik şehrine varış. (Saraybosna – Travnik 90 km) Travnik şehri yaya turumuzda göreceğimiz yerler:

• Elçi İbrahim Paşa Medresesi.
• Fatih Sultan Mehmed Han ın 1463 tarihli Ahidnamesinin bir kopyası
• Plava Voda – Göksu nehri ve kaynağı…
• Travnik kalesi (Kale içinde yöresel kıyafet sergisi, eski Travnik fotoları sergisi, mini anfitiyatro, Yıkık Cami kalıntıları ve minaresi göreceğimiz yerlerdir. Şehrin en güzel manzara fotoğrafını bu kaleden çekiyoruz.)
• Alaca Cami (Şarena Dzamija ) ve arastası
• Travnik Çarşısı
• 92 – 95 Savaşı’nda şehit olmuş ilk Türk olan Selami Yurdan’ın kabri
• Günümüze ulaşmayı başarabilmiş vezirlerin türbeleri
• Ali aga Camii
• Saat kulesi

Turumuzun ardından çarşı içerisinde yer alan restoranımızda Travnik’in meşhur köftesinden oluşan menümüzle öğle yemeğimizi alıyor ve Plava Voda kaynağı yanındaki Lutfina Kahva adlı meşhur kafede bol cevizli ev baklavası ve kahve keyfi yapıyoruz. (Kahve ve baklava ikramımızdır.)
Serbest zamanın ardından Saraybosna’ya doğru yola çıkıyoruz. Yolumuzun üzerinde bulunan ve 16 Nisan 1993 yılında çok büyük acılara ev sahipliği yapmış Ahmiçi köyüne uğruyoruz. (Travnik – Ahmiçi 20 km) Ahmiç köyü camii avlusunda yapılmış olan şehitler anıtı ve yapılan katliamın fotoğraflarının bulunduğu sergi salonunu ziyaret ediyoruz. En küçüğü 3 aylık ve en yaşlısı 82 yaşında öldürülen 116 kişi ve hikâyelerini rehberimizden dinledikten sonra Saraybosna’ya hareket. Varışımızla birlikte otelimize geçiyor ve 1 saat kadar dinleniyoruz. Ardından akşam yemeğini almak üzere otelimize yürüme mesafede bulunan Turkuaz adlı restorana geçiyoruz. Gala yemeğimizde menümüz Boşnak mutfağı spesiyalleri olacaktır. (Begova çorba, Boşnak sahanı, salata, tatlı,cay veya kahve) Yemeğimizin ardından otelimize hareket ve konaklama.

 

4. GÜN: SARAYBOSNA – İSTANBUL 
Otelimizde alacağımız kahvaltımızın ardından saat 09:00’da otelimizden check out yaparak ayrılıyoruz.  Yürüyerek otelimizin hemen yanında bulunan Zeljeznica (Jelyeznitsa) nehrinin karşı tarafına geçiyor ve zamanının büyükelçilerinin konağı olan meşhur Avusturya – Macaristan otellerinin arasından geçerek faytonlarla büyüleyici bir yoldan 1984 yılı kış olimpiyatlarının yapıldığı İgman dağı eteklerinde Bosna nehrinin kaynağı olan milli park “Vrelo Bosne‘’ya varış.  Kuğuların, yaban ördeklerinin özgürce yaşadığı bu doğal parkta su kaynakları, yeşilin ve mevsimine her tonunu görme imkânı buluyoruz.

Serbest zamanın ardından otobüsümüz ile 92 – 95 yılları arasında yapılan savaşta Boşnakların en kritik hamlelerinden biri olan ve havalimanının altına kazılan “Umut Tüneli”ni ziyaret ediyoruz. Savaşın seyrini değiştiren ve modern tarihin en uzun kuşatması (43 ay) sayılan Saraybosna kuşatmasını yaran bu tünel ve müzesinde orijinal görüntülerden hazırlanmış 15 dakikalık bir video ile savaşı hissediyoruz.  Fotoğraf galerisi, savaş haritası ve savaş zamanında kullanılan araç gerecin sergilendiği bu müzeyi gezdikten sonra Başçarşı’ya hareket… Alışveriş için serbest zamanın ardından belirlenen saatte havalimanına hareket. Pasaport ve gümrük işlemlerinin ardından tarifeli uçuşu ile İstanbul’a hareket. Yerel saat ile …’da İstanbul’a varış.